Huishouden kost geld: een armoedewandeling voor de derde graad
Opmerking: O.w.v. COVID-19 en de bijkomende crisis niet volledig uit kunnen voeren.

In samenwerking met De Loodsen VZW ontwikkelden we een tocht in Antwerpen voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs om zo armoede tastbaar te maken op een actieve en leerrijke manier.

Het armoederisico in België blijft anno 2020 problematisch groot. Hoewel steeds meer mensen inmiddels kans lopen om in armoede te raken, blijft de armoedeproblematiek systematisch onderbelicht. Veel mensen percipiëren armoede nog altijd als een ver-van-mijn-bedshow. Specifiek voor jongeren blijft het allemaal nogal vaak ‘karma’. Dergelijke visie individualiseert de problematiek en het leidt er vooral toe dat mensen met concrete noden momenteel in de kou blijven staan. In samenwerking met De Loodsen VZW trachten we de zichtbaarheid van dit probleem te vergroten via volgende onderzoeksvraag: Hoe maken we de armoedeproblematiek middels ‘De Tochten van Hoop’ tastbaarder voor jongeren vandaag?

Het verzamelen van materialen voor de uitwerking van deze Tocht van Hoop kunnen we onderverdelen in twee delen, namelijk pre-COVID-19 en post-COVID-19.

Pre-COVID-19
Om deze Tocht van Hoop in een fris jasje te steken, bekeken we hoe we de tocht konden modelleren naar een doelpubliek uit de derde graad secundair onderwijs. Zo hebben we een volledig draaiboek uitgewerkt die door de gidsen, maar ook door de scholen als handleiding kan gebruikt worden. Het draaiboek bevat de nodige theoretische achtergrond, gebaseerd op verschillende bronnen. Op die manier geven we de leerlingen tijdens onze tocht een zo volledig mogelijk beeld over de armoedeproblematiek in Vlaanderen. Verder wordt de tocht ook vergezeld van een nabespreking. Uiteraard werd er eveneens duidelijk afgelijnd welke leerplandoelen we met de tocht willen en kunnen bereiken.


Post- COVID-19
Uiteindelijk was het niet mogelijk om in het bijzondere jaar 2020 de tocht nog fysiek uit te voeren. De praktische problemen als gevolg van de coronacris zorgden ervoor dat een heroriëntering van het onderzoek nodig was. Door deze crisis was armoede echter niet weg uit onze samenleving. Ons onderzoek bracht ons ertoe de invloed van de coronacrisis op armoede te onderzoeken a.d.h.v de raadpleegbare bronnen van o.a. De Standaard, Netwerk tegen Armoede en Welzijnszorg. Als leraren in wording besteden we ook aandacht aan de impact die deze crisis heeft op de Belgische schoolgaande jeugd. De ongelijkheid in het onderwijs wordt opnieuw in de schijnwerpers gezet. De kenniskloof wordt groter, want het afstandsleren is niet voor ieder gezin haalbaar. Zeker kinderen uit kansarme gezinnen kennen naast een gebrek aan elektriciteit, internet en een laptop of pc ook een tekort aan leerruimte en ondersteuning van ouders voor wie hun prioriteiten liggen bij overleven in deze periode. We polsten ook bij De Loodsen naar de impact van de coronacrisis op hun werking. Deze is groot: De lessen Nederlands vallen weg, de Tochten gaan niet door, begeleiding gebeurt aan huis. Toch merkt men ook veel vormen van solidariteit tijdens deze crisis. Zowel bij de loodsen vzw als binnen onze groep hopen wij dat dit vooral kan blijven voortbestaan na de crisis.

Conclusie
Omwille van de onverwachte wending die ons onderzoek heeft genomen, hebben we geen sluitend antwoord kunnen verkrijgen op onze hoofdonderzoeksvraag. Het materiaal is klaar om de herwerkte Tocht van Hoop, ‘Huishouden kost geld’, uit te voeren en vervolgens na te gaan of leerlingen van de derde graad een bredere en correcte visie hebben gekregen op de armoedeproblematiek. We hopen dat ons werk
van de afgelopen maanden dan ook verder kan gezet worden in een vervolgonderzoek door de volgende generatie. Deze hoop koesteren wij eveneens voor het luik “armoede en Corona” omdat de werkelijke schaal van de impact van dit virus slechts binnen enkele maanden (of jaren) ten volle zal te overzien zijn.

Projectgroep & partners

Studenten

Lars Baeyens, Marjolein Machielsen, Laura Roelofs & Brent Theys

Lerarenopleiders

Bart Staes

In samenwerking met

De Loodsen VZW

Meer weten?

De Loodsen VZW
Filet Divers

Samenwerken?

Is je interesse gewekt en wil je met ons samenwerken?
Laat je gegevens achter.