Van expert op de boerderij tot expert voor de klas
Grasduinen is een project dat lagere scholen de weg probeert te wijzen naar landbouw en landschap en hiervoor lespakketten op maat voorziet vertrekkende vanuit de oerelementen.
Grasduinen is een samenwerking tussen organisaties die zich inzetten voor bosbehoud en voor landbouweducatie enerzijds en landbouwbedrijven en natuurgebieden anderzijds. Een van de partners binnen dit project is de Hooibeekhoeve in Geel. Dit is een praktijk- en voorlichtingscentrum. Ze onderzoeken verschillende zaken zoals melkveehouderij, voedergewassen en plattelandsontwikkeling. Vanuit Hooibeekhoeve kregen we de vraag om het project Grasduinen uit te werken voor de ARO-regio. Het project Grasduinen werd namelijk opgestart in Limburg, maar wordt nu uitgebreid naar Arendonk, Ravels en Oud-Turnhout. De vraag die aan ons werd gesteld was om pakketten uit te werken op maat van de landbouwers in deze regio. Om een duidelijk onderzoek te voeren, stelden we volgende onderzoeksvraag op: ‘Wij onderzoeken hoe bestaande leerpakketten in functie van landbouwbedrijven aangepast moeten worden, omdat wij willen weten welke handvaten landbouwers nog nodig hebben bij het begeleiden van klassen van de tweede graad lager onderwijs ten einde de vooropgestelde doelen binnen een agrarische context te bereiken.’
Ons onderzoek
Om ons te verdiepen in het onderwerp ‘outdoor education’ startten we ons onderzoek met een literatuurstudie. Met de inhoudelijke kennis die we opdeden bij het schrijven van deze literatuurstudie zijn we begonnen aan ons onderzoek. Binnen dit onderzoek probeerden we de noden van landbouwers te achterhalen om met deze noden in ons achterhoofd leerpakketten uit te werken die uitvoerbaar zijn voor klassen uit de tweede graad lager onderwijs.
Instrumenten
We stelden een enquête op voor zowel landbouwers die betrokken zijn bij het project Grasduinen als voor landbouwers die niet betrokken zijn bij dit project. Aan de hand van deze enquête achterhaalden we de noden van de landbouwers.
Daarnaast zijn we ook bij alle betrokken landbouwers langsgegaan om hen en het bedrijf te leren kennen. Aan de hand van deze kennis zijn we aan de slag gegaan met het aanpassen en ontwerpen van lespakketten op maat van de noden van de landbouwer en zijn bedrijf. Deze lespakketten werkten we uit in de vorm van draaiboeken. Om na te gaan of deze draaiboeken duidelijk en uitvoerbaar zijn voor landbouwers en/of leerkrachten lieten we de activiteiten uitvoeren door twee leerkrachten in spe. Na het lezen van het draaiboek en het begeleiden van de activiteiten gaven zij ons feedback waarmee we verder aan de slag zijn gegaan. Verder lieten we alle draaiboeken ook nalezen door een leerkracht lager onderwijs met 27 jaar werkervaring. Deze leerkracht was een volledige buitenstaander die de bedrijven en de opdrachten ook niet kende. We voerden enkele aanpassingen uit en lieten het draaiboek opnieuw nalezen. Hierbij kregen we de feedback dat een externe met deze draaiboeken zeker aan de slag kan gaan.
Materialen
We hebben vier soorten materialen gemaakt: lespakketten, opdrachtenfiches & draaiboeken en een materiaaldoos.
Vanuit Hooibeekhoeve kregen we enkele bestaande lespakketten om mee aan de slag te gaan. Na een enquête en bevraging bij de landbouwers hebben we deze lespakketten, die bestonden uit (leerplan)doelen en ideeën voor activiteiten, aangepast en omgezet naar concrete draaiboeken.
Elk draaiboek is zo opgesteld dat elke landbouwer, partner en eventuele andere begeleiders met de activiteiten aan de slag kunnen. De draaiboeken bevatten alle schriftelijke info voor de hele dag en hoe de activiteit begeleid kan worden.
De materiaaldoos is onze doos met gemaakte materialen. Op vraag van de landbouwers hebben we ervoor gezorgd dat alle materialen duurzaam zijn. Elk bedrijf heeft dus zijn eigen doos materialen gekregen. De materiaaldozen bevatten niet dezelfde inhoud. Voor elk bedrijf is er een passende activiteit uitgewerkt. Elk bedrijf heeft een unieke samenstelling in zijn materialen.
Conclusie
Vanuit ons onderzoek konden we vaststellen dat niet enkel leerlingen, maar ook landbouwers een eigen (leer)profiel hebben met diverse noden. Wanneer we met deze noden rekening houden, zien we dat de draaiboeken voor alle landbouwbedrijven er volledig anders uitzien. Niet enkel zijn de opdrachten en inhouden sterk verschillend, maar ook de manier van begeleiding en de organisatie van de activiteiten verloopt op elk bedrijf anders. Sommige landbouwers nemen graag een begeleidende rol op zich, terwijl anderen liever een ondersteunende rol aannemen en de leerkracht als begeleider zien. We zijn ervan overtuigd dat we door onze grondige bevraging een antwoord geboden hebben op deze verschillende noden.
Projectgroep & partners
Studenten
Manou Brosens, Anouck Dierckx, Anton Hendrickx, Chloé Hillen en Janne Michielsen
Lerarenopleiders
An Haemhouts
Partnerschool
Hooibeekhoeve: Lien Peeters & Stefanie Verherstraeten
Landbouwers: ’t Kakelbos, Groentegeweld, ’t Bosch & Beyens-Slegers
Scholen: VBS Delta, GBS Sint-Jan, VBS Reuzepas & Talentenschool Blink
Projectwebsite
https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dese/hooibeekhoeve/hooibeekhoeve.html
Meer weten?
An Haemhouts
Lerarenopleider
E an.haemhouts@thomasmore.be
Lieveke Hellemans
Verantwoordelijke Onderzoekslab / praktijkonderzoek
T +3214740215
E lieveke.hellemans@thomasmore.be
Ook interessant
Samenwerken?
Is je interesse gewekt en wil je met ons samenwerken?
Laat je gegevens achter.
