Leren van en met de natuur vanuit de oerelementen.
Grasduinen is een project waarbij organisaties, scholen en land- en tuinbouwbedrijven samenwerken. Het doel is om lagere scholen lespakketten aan te bieden waarin de oerelementen worden verwerkt.
Situering onderzoek
Binnen het project ‘Grasduinen’ is er een samenwerking tussen verschillende organisaties die zich inzetten om dit project vorm te geven. Eén van de partners binnen dit project is BOS+. Zij zijn een organisatie die zich specifiek inzet voor bosbehoud, beter en meer bos in Vlaanderen en in de wereld. Vanuit BOS+ hebben wij de vraag gekregen om het project ‘Grasduinen’ te evalueren en om te modules te bekijken op leerling- en leerkrachtniveau. Op leerlingniveau moesten we gaan kijken naar de effectiviteit van de pakketten, met andere woorden gaan we na of de leerlingen de vooropgestelde doelen bereikt hebben of niet. Op leerkrachtniveau moesten we de noden van de leerkrachten in kaart brengen op vlak van het zelfstandig uitvoeren van de modules.
Schoolniveau
We hebben de gebruiksvriendelijkheid van de bestaande schoolmodules van het project ‘Grasduinen’ onderzocht omdat wij willen weten welke noden er nog liggen bij de leerkrachten ten einde zelfstandig aan de slag te kunnen. Wij hebben ook de aangeboden pakketten van het project ‘Grasduinen’ op leerlingniveau onderzocht door de bestaande pakketten en programma’s te onderzoeken omdat wij willen weten wat de effectiviteit van deze pakketten is. Met deze feedback hebben we de bestaand lespakketten kunnen aanpassen.
Het educatief pakket ‘Grasduinen’ heeft vier ruime doelen. Een eerste doel is kinderen het verband laten zien tussen wat de boer kweekt, zaait, plant en wat wij uiteindelijk op ons bord krijgen. Een tweede doel is de kinderen laten ontdekken wat de natuur en het bos ons kan bieden. Kinderen laten ontdekken waar ze in de buurt van de natuur genieten is het derde doel. Men geeft voorbeelden van locale ecosysteemdiensten. Dit zijn goederen en diensten geleverd door een ecosysteem die bijdragen tot voordelen voor de mens. Dit is meteen ook het vierde en laatste doel.
In de pakketten waarmee ‘Grasduinen’ werkt, werken ze rond vier oerelementen: vuur, water, aarde en lucht. Leven is een extra element dat werd toegevoegd omdat het de 4 oerelementen verbindt en nodig heeft. De deelnemende scholen zijn: BLINK, VBS Reuzepas, VBS Delta, GBS Sint-Jan, Zwaneven en GBS Ravels. Zij kregen de startmodule al aangeboden door de experten van BOS+. In de startmodule maken de leerlingen kennis met alle elementen. De experten geven nog minstens één extra module telkens specifiek rond één element. Daarna is het de bedoeling dat de leerkrachten zelf een module kiezen en deze geven aan de leerlingen.
Voor elke module wordt er een draaiboek uitgewerkt. Dit is gebaseerd op basis van het informatieboekje. Doordat nog niet alle draaiboeken definitief zijn, heeft hier nog geen enkele leerkracht mee gewerkt. De leerkrachten krijgen telkens alleen een informatieboekje met meer beknopte informatie over de activiteiten.
Wij hebben gewerkt met het draaiboek en het informatieboekje. Om het zo realistisch mogelijk te maken in de weekplanning van een leerkracht hebben wij ervoor gekozen om ons pas voor te bereiden tijdens de namiddag de dag voor de sessie.
Het draaiboek was niet volledig uitgewerkt waardoor wij zelf antwoorden op vragen moesten onderzoeken. Ook misten we de speelse werkvormen die voor leerlingen het ontdekken nog leuker maakten. Het informatieboekje was naar onze mening te breed. De afbeeldingen die in het informatieboekje gebruikt worden, konden we niet gebruiken in de les aangezien deze niet online gebundeld stonden.
Zowel het draaiboek als het informatieboekje hebben elk hun voordelen. Deze voordelen komen nog sterker tot uiting als je beiden combineert. Een voordeel bij het draaiboek was dat er een duidelijke leidraad was doorheen de hele module, dit was bij het informatieboekje minder. Bij het informatieboekje was het dan weer een voordeel dat er veel keuze was tussen verschillende opdrachten, dit was dan weer minder bij het draaiboek.
Wij hebben ook enquêtes opgesteld voor de leerkrachten die deelnemen en die niet deelnemen in het project. De leerkrachten die deelnamen aan het project hebben onze enquête ingevuld. In deze enquête hebben we vooral bevraging gedaan naar wat ze van de pakketten vonden en of ze dit al dan niet zouden aanraden aan andere leerkrachten. Ook hebben we gepeild naar welke doelen ze wilden bereiken bij het aanbieden van de modules.
Over het algemeen kunnen we door ons onderzoek besluiten dat het project ‘Grasduinen’ al een brede basis aan materialen, werkvormen, enzovoort heeft. Wel zijn er nog enkele zaken die geoptimaliseerd kunnen worden. Door dit onderzoek uit te voeren hebben we een duidelijk zicht gekregen op de noden die er zijn bij leerkrachten en de effectiviteit van de pakketten. Aan de hand van deze informatie kunnen we BOS+ een handje helpen om het project ‘Grasduinen’ verder te ontwikkelen.
Projectgroep & partners
Studenten
Sels Amelie, Spiessens Silke, Vandenbossche Britt en Van Mulders Lauren
Lerarenopleiders
An Haemhouts
Partnerschool
Hooibeekhoeve: Lien Peeters & Stefanie Verherstraeten
Bos+: Isaac Lievevrouw & Florian Biesemans
Landbouwers: ’t Kakelbos, Groentegeweld, ’t Bosch & Beyens-Slegers
Scholen: VBS Delta, GBS Sint-Jan, VBS Reuzepas, Talentenschool Blink, basisschool Zwaneven en GBS Ravels
Projectwebsite
Meer weten?
An Haemhouts
Lerarenopleider
E an.haemhouts@thomasmore.be
Lieveke Hellemans
Verantwoordelijke Onderzoekslab / praktijkonderzoek
T +3214740215
E lieveke.hellemans@thomasmore.be
Ook interessant
Samenwerken?
Is je interesse gewekt en wil je met ons samenwerken?
Laat je gegevens achter.
