Boerderleren

Samen leren in een leuke buitencontext!

Boerderleren is een tweejarig project van Streekvereniging Zuidrand in samenwerking met de Hooibeekhoeve in Geel dat zich richt naar leerlingen van de tweede graad van de lagere school. Omdat het platteland een prachtige en prikkelende omgeving is, leent het zich perfect om ervaringsgericht te leren. De bedoeling is dat scholen herhaaldelijk terugkeren naar dezelfde leerplek/boerderij zodat er een mooie wisselwerking ontstaat tussen de landbouwer en de school. De school kan leerlingen een zinvolle leerervaring op een boerderij aanbieden en de landbouwer heeft een zinvolle verbredingsactiviteit. Op die manier maken leerlingen op een positieve manier kennis met landbouw en natuurbeleving.

Introductie

“Op welke manier kunnen we de boerderij als betekenisvolle buitenleercontext inzetten om kinderen vanuit hun talenten te laten leren met als doel een ervaringsgericht educatief pakket te ontwikkelen voor de tweede graad lager onderwijs?”

1. Talenten

• Wat zijn talenten?
• Welk (talenten)kader willen we inzetten? Waarom kiezen we dit kader?
• Welke selectie van talenten gebruiken we vanuit het kader?
• Hoe vertalen we de talenten naar onze werkvormen?

2. Leerprofielen

• Wat zijn leerprofielen?
• Welke leerprofielen zijn er?
• Welke elementen uit een boerderijcontext kunnen we inzetten om de leerprofielen van kinderen aan te spreken?
• Hoe vertalen we deze elementen naar onze werkvormen?

3. Leerwinst

• Welk traject is het meest effectief op de leerwinst van leerlingen: een kort intensief traject of een lang traject verspreid over de seizoenen?

4. Werkvormen

• Welke activerende outdoorwerkvormen hebben een positief effect op fundamenteel leren (hoofd, hart, handen)?

In samenwerking met Streekvereniging Zuidrand, Hooibeekhoeve in Geel en Gasthuishoeve Boshoek in Hove werkten we pakketten uit rond duurzame landbouw en klimaat, herfst, lente, zomer, winter, mest, bodem, water en plantengroei. De leerlingen van de tweede graad van ‘t Groen Schooltje testten enthousiast onze pakketten uit op de Gasthuishoeve Boshoek in Hove.

De verschillende lespakketten zetten leerlingen actief aan het werk en hielpen kinderen om hun talenten te ontplooien. Hierbij vertrokken we van de activiteiten die Kathleen, boerin van de Gasthuishoeve, al aanbiedt aan scholen op haar boerderij. We linkten deze activiteiten aan eindtermen en leerplandoelen, verruimden ze en ontworpen nieuwe werkvormen. We hebben deze nieuwe werkvormen uitgetest, bijgestuurd en gefinaliseerd.

Om leerlingen hun talenten optimaal te laten ontwikkelen, maakten we gebruik van het talentenkader van Luk Dewulf. Het talentenkader beschrijft 39 talenten, waaruit wij zestien talenten selecteerden en vertaalden naar een boerderijcontext. Zo vormden we de ‘meetrekker’ om tot de ‘meetrekkende modder’ en veranderden we de ‘mooimaker’ in het ‘mooimakend mos’. Daarnaast schreven we de inhouden uit voor een educatieve app die in een volgende fase van het onderzoek ontwikkeld zal worden. De boerderleren-app kunnen scholen gebruiken als voorbereiding op of verwerking van een boerderijbezoek of kan door kinderen in de vrije tijd gebruikt worden. Deze app biedt ook voor scholen die niet op boerderijbezoek kunnen gaan een mogelijkheid om de boerderij naar de schoolomgeving te halen.

Ons onderzoek

Methode

Deelnemers In ons onderzoek werkten we in eerste instantie samen met het derde en vierde leerjaar van twee lagere scholen uit de Zuidrand: ’t Groen Schooltje uit Hove en Mater Christi uit Lint. Corona maakte dat Mater Christi in quarantaine moest, waardoor enkel de leerlingen van ‘t Groen Schooltje deel uitmaakten van de testmomenten. Instrumenten Het luik ‘leerprofielen’ onderzochten we aan de hand van de leerstijlentest van Kolb. Hij onderscheidt volgende vier leerstijlen: doener, dromer, denker en beslisser.

De leerstijlentest geeft een overzicht van de voorkeur van een leerstijl bij een leerling. Zo merkten we dat er in onze onderzochte klassen veel dromers zaten. Dromers zijn personen die graag ervaringen opdoen. Dit kwam enorm naar voren in onze werkvormen. Het volgende luik gaat over de activerende outdoor werkvormen. Deze werden geëvalueerd aan de hand van observatielijsten. In deze lijst zagen we welke activerende outdoor werkvormen zorgden voor een hoge activiteit van hoofd, hart en handen bij leerlingen tijdens de verschillende activiteiten. Daarnaast gaven de lijsten aan in hoeverre de leerlingen interesse hadden in en betrokken waren bij de activiteiten. Tot slot namen we ook controle toetsen af bij de leerlingen. Zo konden we meten welke inhouden het best verworven waren en welke soort vragen moeilijker of makkelijker waren om te beantwoorden.

Materialen

• Talentenbord met bijbehorende kaartjes
• Talentenbadges
• Overzicht opdrachten Boerderleren-app
• Lespakketten (inclusief lesfiches) rond: Seizoenen (winter, lente, zomer en herfst), water, planten, bodem, mest en duurzame landbouw en klimaat

Conclusie

Projectgroep & partners

Studenten

Jitse Auwers, Laurens Corluy, Steffi Croonenborghs, Kelsey Croymans, Elke De Prins, Britt De Witte, Margaux Gillis, Jade Hermans, Paulien Houtmeyers, Stien Jacobs, Danté Lemmens, Rayna Lievens, Tine Nuyts, Zinnia Op De Beeck, Imaani Steele, Lien Van Rooy, Charlotte Vandoninck en Bo Vansant

Lerarenopleiders

Ann Dirckx en Daniëlle Schuurmans

Partnerorganisaties

Streekvereniging Zuidrand, De Hooibeekhoeve – Geel, Gasthuishoeve Boshoek – Hove

Projectwebsite

Interesse in dit project? Bezoek de projectwebsite voor meer informatie én oefeningen!

Meer weten?

Wouter Diels
Lerarenopleider
E wouter.diels@thomasmore.be

Greet Cuyt
Verantwoordelijke Innovaties in onderwijs
T +3214740216
E greet.cuyt@thomasmore.be

Ook interessant

Lerarenopleiding Kempen

Onderwijsprojecten

Samenwerken?

Is je interesse gewekt en wil je met ons samenwerken?
Laat je gegevens achter.