Een onderwijsproject door derdejaarsstudenten Lager Onderwijs
In ons onderzoek komt u meer te weten over het gebruik van wetenschap en techniek in combinatie met ZILL. We onderzochten op basisschool ‘De Springplank’ te Broechem waarom het voor de leerkrachten moeilijk is om techniek toe te passen in de lespraktijk. We zijn in onze literatuurstudie van start gegaan door de verschillende deelaspecten zoals ZILL, wetenschaps- en techniekonderwijs, STEM … onder de loep te nemen. Tijdens ons bronnenonderzoek kwamen we ook bij het onderzoek van M. Vandeweyer. Hij had reeds een onderzoek opgesteld over de attitudewijziging bij leerkrachten.Vanuit dit onderzoek ontwierpen wij een workshop waarin leerkrachten kennismaken met een techniekles opgebouwd vanuit de onderzoeks- en ontwerpcyclus. Ze ervaren een les zoals de kinderen dit zouden doen, maar ook de theoretische achtergrond wordt meegegeven. Daarbij aansluitend rijkten we ze de nodige begeleiding aan om zelf zo’n les op te bouwen. Verder ontwikkelden we ook een ‘quick wins challenge’-bundel waarmee leerkrachten op korte en eenvoudige wijze techniek kunnen toepassen in de klas. Als laatste zorgden we ook nog voor een gevulde techniekkast waarmee de school meteen aan de slag kon.
In onze basisscholen wordt er veel te weinig aandacht geschonken aan wetenschappen en techniek. Over de gehele lijn maken leerlingen in de lagere school heel gering kennis met deze domeinen van wereldoriëntatie. Er is weinig of geen stimulans vanuit de lagere school om leerlingen op wetenschappelijk en technisch vlak te prikkelen.
STEM
Ook de Vlaamse overheid kreeg lucht van dit probleem en kwam in 2012 op de proppen met een STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)-actieplan. Dit actieplan moet ervoor zorgen dat jongeren meer gaan kiezen voor STEM-opleidingen en -loopbanen (Vlaanderen, Wat is het STEM-actieplan?, sd). Op 22 november 2015 werd dan het STEM-kader voor alle Vlaamse scholen gelanceerd, zo ook voor alle basisscholen in Vlaanderen. Via 8 grote actiepunten wil de Vlaamse regering meer STEM-profielen creëren voor de arbeidsmarkt (Vlaanderen, Actieplan voor het stimuleren van loopbanen in wiskunde, exacte wetenschappen en techniek, 2012). Eén van deze actiepunten is het versterken van leraren, opleiders en begeleiders. Er zijn hiernaast nog een heleboel tools en ondersteuning voor handen, maar hoe komt het dan dat een heleboel leraren basisonderwijs zich dan (nog) niet thuis voelen binnen het domein ‘Wetenschappen en Techniek’? Ook de leraren van basisschool ‘De Springplank’ in Broechem vinden van zichzelf dat ze zich binnen dit onderwerp nog verder kunnen innoveren. Ze zijn het erover eens dat er intern een tekort is aan techniekaanbod. Het is voor hen een moeilijkheid techniek te integreren in hun klaspraktijk.
Onderzoek
Wij werden getriggerd door deze vraag/nood van de school en goten deze in de volgende onderzoeksvraag: “Hoe kunnen we ervoor zorgen dat leerkrachten meer wetenschap en techniek op klasniveau gaan integreren in hun lessen?”
Deze onderzoeksvraag konden we daarna verder opsplitsen in vier kleinere deelvragen:
- Hoe kunnen we de struikelpunten binnen techniekonderwijs verhelpen?
- Hoe kunnen we de professionele attitude van leerkrachten bevorderen?
- Hoe kunnen we de onderzoekende houding van leerkrachten stimuleren?
- Hoe kunnen we de reflectieve houding van leerkrachten bevorderen?
- Hoe kunnen we de professionele nieuwsgierigheid van leerkrachten prikkelen?
Via een gerichte literatuurstudie, onderzoek naar enkele theorieën en het opstellen van onze onderzoeksvraag, stoten we op enkele boeiende vragen om ons onderzoek uit te voeren:
- Wat is STEM?
- Wat houdt techniekonderwijs in?
- Wat is onderzoekend en ontwerpend leren?
- Wat zijn de eindtermen omtrent techniekonderwijs?
- Wat is ZILL?
- Welke struikelpunten zijn er binnen techniekonderwijs?
Methode
We startten ons onderzoek met een literatuurstudie waarin een onderzoek van Mark Vanderweyden een belangrijke informatiebron voor ons was. We achterhaalden de belemmeringen die leerkrachten ervaren om aan wetenschaps- en techniekonderwijs te doen. Vanuit een kennismaking met de vraag van de school en de gegevens uit het onderzoek, stelden we de nood van de school op. Hieruit ontwikkelden we enkele producten om tegemoet te komen aan deze vraag en voor ons ook onderzoeksmateriaal bood.
Conclusie
Uit ons onderzoek kunnen wij concluderen dat wij een positief effect hebben kunnen creëren. We stellen een daling vast bij belemmeringen om aan W&T-onderwijs te doen. De professionele attitude van de leerkrachten blijft een groot werkpunt. Dit valt op zo’n korte onderzoekstijd niet te optimaal verbeteren.
Materialen
- Een workshop waarin we leerkrachten zoveel mogelijk informatie willen bijbrengen bij het opbouwen van een goede techniekles (a.d.h.v. de onderzoek- en ontwerpcyclus)
- Een techniekkast
- De Quick Win Challenges
- Vertaling ZILL-doelen
Projectgroep & partners
Studenten
Sofie De Haes, Giovanni Rymenants, Hanne Van Den Broeck & Yenthe Wijns
Lerarenopleiders
Lieveke Hellemans
Partnerschool
Basisschool De Springplank in Broechem
Meer weten?
Lieveke Hellemans
Lerarenopleider
T +3214740215
E Lieveke.Hellemans@thomasmore.be
Greet Cuyt
Verantwoordelijke Innovaties in onderwijs
T +3214740216
E greet.cuyt@thomasmore.be
Ook interessant
Samenwerken?
Is je interesse gewekt en wil je met ons samenwerken?
Laat je gegevens achter.
