Een educatief, gedifferentieerd lessenpakket ontwerpen rond (kans)armoede voor leerlingen uit de eerste graad

Sensibiliseren omtrent (kans)armoede.

Ons lespakket heeft als doel de onwetendheid van de leerlingen omtrent
(kans)armoede aan te pakken en hen te sensibiliseren. We willen hen niet enkel wijzen op (kans)armoede in Vlaanderen, maar we hebben ook opdrachten ontworpen die hen aanzetten om actie te ondernemen. Bovendien willen we hen laten ervaren met welke problemen mensen in (kans)armoede geconfronteerd worden.
In samenspraak met Feestvarken VZW kozen we voor de uitwerking van een uitgebreid, gedifferentieerd pakket voor de eerste graad omwille van twee redenen:
(1) de vraag naar lessen rond (kans)armoede is het grootst vanuit de eerste graad
(2) de bestuursleden van Feestvarken VZW wilden liever een volledig uitgewerkt, gedifferentieerd, diepgaand pakket voor één bepaalde graad dan minder uitgebreide pakketten voor elke graad.

Situering:
1 kind op 5 heeft de kans om in armoede terecht te komen. Hoewel veel kinderen hierdoor getroffen worden, zijn er slechts weinig zich hiervan bewust. Om kinderen en jongeren hier toch bewust van te maken en rond te sensibiliseren, voert Feestvarken VZW educatieve sessies uit. De sessie voor het secundair onderwijs is echter te beperkt, er werd daarom een samenwerking gestart om een uitgebreid pakket voor het secundair onderwijs te ontwikkelen.

Onderzoeksvraag:
Hoe kan een gedifferentieerd, educatief pakket rond kansarmoede eruit zien voor leerlingen uit de eerste graad van het secundair onderwijs, zodat ze rond het thema kansarmoede gesensibiliseerd worden?

1. LITERATUURSTUDIE (RICHTEN, PLANNEN EN VERZAMELEN)
   Armoede vs. kansarmoede
   Armoede slaat op financiële en materiële uitsluiting. Men heeft te weinig middelen om te voorzien in de eerste levensbehoeften. Kansarmoede slaat op een duurzame toestand waarbij mensen worden beperkt in verschillende maatschappelijke kansen:
   onderwijs, tewerkstelling, huisvesting, psychische en fysische gezondheid enzovoort. (Roose & Van Avermaet, s.d.)
   
2. ONTWERP LESSENPAKKET (ONTWERPEN)
   Ons lessenpakket bestaat uit een basispakket en verschillende uitbreidingspakketten (modules). Leerkrachten kunnen op die manier zelf een pakket op maat van de leerlingen samenstellen. Differentiatie op niveau, interesse en tijd is de norm binnen ons lessenpakket. Een module bestaat telkens uit een handleiding voor de leerkracht waarin de leerplandoelen, de timing, de groepering, de benodigdheden, de werkwijze en eventueel achtergrondinformatie worden beschreven en indien nodig ook werkfiches voor de leerlingen of extra materiaal.
   
3. RESULTATEN (ANALYSEREN EN CONCLUDEREN)
   Het was de bedoeling om ons lessenpakket uit te testen in de praktijk, maar dit kon niet doorgaan omwille van COVID-19. Om die reden hebben we feedback gevraagd aan leerkrachten uit de eerste graad via mail om zo toch een beeld te krijgen over de mogelijke verbeterpunten. Zo peilden we naar hun algemene bevindingen over ons pakket, wat ze eventueel zouden aanpassen en welke module hen het meest en het
   minst aansprak. Ook vroegen we feedback aan onze opdrachtgever (Feestvarken VZW). Uit de algemene bevindingen bleek dat ze het pakket zeer bruikbaar vonden door de uitgebreide mogelijkheden tot differentiatie. Daarnaast vonden ze het positief dat de modules gevarieerd zijn en dat de leerlingen actief moeten nadenken en zelf aan de slag gaan. Er waren twee zaken die meermaals terugkeerden in de feedback. Ten eerste verplaatsten we de leerplandoelen van de afzonderlijke modules naar de inleidende fiche en sorteerden we ze per vak. Ook hebben we onze modules ‘gebruiksvriendelijker’ gemaakt voor ex-OKAN- of taalzwakke leerlingen met behulp van visuele ondersteuning, bijvoorbeeld een winkellijst met foto’s.
   
4. CONCLUSIE
   We kunnen besluiten dat de leerkrachten uit de eerste graad enthousiast zijn over ons project. De praktische bruikbaarheid omwille van de aantrekkelijke opdrachten, de gedifferentieerde aanpak, de leerplandoelen voor verschillende vakken en de integratie van visueel materiaal voor ex-OKAN’ers wordt positief onthaald. Met dit
   educatief pakket slagen we erin de leerlingen niet enkel informatie te bieden over (kans)armoede en hen te sensibiliseren, maar zetten we hen aan tot actie en reflectie door middel van alledaagse situaties die tastbaar zijn voor hen.

Projectgroep & partners

Studenten

Silke Hooyberghs, Emma Leysen en Jolien Rens

Lerarenopleiders

Marijke Voets

In samenwerking met

FEESTvarken VZW

Samenwerken?

Is je interesse gewekt en wil je met ons samenwerken?
Laat je gegevens achter.